Όρια και Πειθαρχία στα παιδιά

Οι λέξεις «όρια» και «πειθαρχία» παραπέμπουν σε παλιότερες και αυστηρότερες εποχές, αλλά οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι επιβάλλοντας ήρεμα, σταθερά και με συνέπεια την πειθαρχία, προστατεύουμε το παιδί μας.

Οι περισσότεροι γονείς συμφωνούν ότι τα όρια είναι σημαντικά, αλλά δυσκολεύονται στο να τα θέσουν και να τα τηρήσουν γιατί:

– Φοβούνται μην «χάσουν» την αγάπη του παιδιού τους.
– Ανησυχούν μην περιορίσουν την ελευθερία έκφρασης του παιδιού και δημιουργήσουν συναισθηματικές δυσκολίες σε αυτό.
– Δεν θέλουν να εφαρμόσουν τους κανόνες πειθαρχίας που δέχτηκαν οι ίδιοι από τους γονείς τους.
– Απουσιάζουν πολλές ώρες από το σπίτι και τις ελάχιστες ώρες που περνούν μαζί τους δεν θέλουν να βάλουν κανόνες σωστής συμπεριφοράς.
– Απουσιάζουν πολλές ώρες από το σπίτι με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να εφαρμόσουν τη «συνέπεια» στους κανόνες.

Το αποτέλεσμα είναι να χάνουν την σταθερότητά στο μεγάλωμα του παιδιού και εκείνο να καταλήγει ανεξέλεγκτο και συγχυσμένο.

Πότε ξεκινάμε να βάζουμε όρια;

Όσο νωρίτερα διδάξετε στο παιδί σας ποιοι είναι οι κανόνες που ισχύουν στο σπίτι σας (και οι οποίοι ισχύουν για όλους σας), τόσο πιο εύκολα θα τους κατανοήσει και θα τους ακολουθήσει.

Πώς θέτουμε όρια;

Με Σταθερότητα!

Με συνεργασία!

Δίνοντας: Προσοχή, Επιβράβευση, Προσχεδιασμένη Αγνόηση, Αποτελεσματικές Οδηγίες!

Όχι τιμωρία, αλλά επιβολή συνεπειών!

Τα όρια δεν είναι έλεγχος, ούτε τιμωρία!

Η ύπαρξη κανόνων στο σπίτι από νωρίς, είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της εφαρμογής των ορίων, που βοηθά στην υγιή ψυχική ανάπτυξη των παιδιών. Μέσω της εφαρμογής των κανόνων στο σπίτι, τα παιδιά νιώθουν σταθερότητα και ασφάλεια για την καθημερινότητα τους.

Οι κανόνες μπορεί να αφορούν: την συμπεριφορά, τις κοινωνικές δεξιότητες, την μαθησιακή ανάπτυξη, την υγιεινή και την διατροφή.

Ένας πολύ καλός τρόπος για την αύξηση της προσαρμοστικής συμπεριφοράς του παιδιού, αλλά και που βοηθά στην ανάπτυξη καλής σχέσης  μεταξύ γονέων και παιδιού, είναι η προσοχή που δίνουμε στο παιδί. Προσοχή σημαίνει να επιδεικνύουμε ενδιαφέρον για τα θετικά πράγματα τα οποία κάνει το παιδί (ακόμα και αν συνεχίζει να κάνει αρνητικά πράγματα) και αποφεύγουμε τις ερωτήσεις και τις οδηγίες. Πολλοί γονείς αλληλεπιδρούν τον περισσότερο χρόνο με το παιδί τους μόνο με οδηγίες και ερωτήσεις. Με την πάροδο του χρόνου το παιδί συμμορφώνεται λιγότερο στις οδηγίες και απαντά λιγότερο στις ερωτήσεις που του γίνονται.

Ένας ακόμα καλός τρόπος για αύξηση της προσαρμοστικής / καλής συμπεριφοράς ενός παιδιού, είναι να επιβραβεύουμε τη συμπεριφορά του παιδιού που μας άρεσε και να επισημαίνουμε στο παιδί ξεκάθαρα τι έκανε και μας άρεσε. Αντί να τιμωρούμε την μη επιθυμητή συμπεριφορά του παιδιού, είναι καλό να δίνουμε προσοχή και επιβράβευση στην θετική συμπεριφορά του παιδιού.

Όσον αφορά συμπεριφορές όπως το κλαψούρισμα, το κλάμα για λήψη προσοχής, διαφωνίες και απαιτήσεις για υπακοή στη δική του επιθυμία ή ιδέα, μπορούν να αγνοηθούν.

Πολλές φορές οι γονείς όντας βιαστικοί δεν προσέχουν τον τρόπο που δίνουν μια οδηγία στο παιδί τους, με αποτέλεσμα αυτό να μην συμμορφώνεται σε αυτές, αφού βρίσκεται σε σύγχυση. Για να είναι οι οδηγίες ενός γονέα αποτελεσματικές, είναι σημαντικό να έχουν τα εξής χαρακτηριστικά: να είναι σαφείς, να είναι απλές, να μην είναι τύπου ερώτηση (;) και να μην είναι τύπου αλυσίδα (π.χ. «Πήγαινε να ντυθείς, βούρτσισε τα δόντια σου, χτένισε τα μαλλιά σου, και να έρθεις κάτω για πρωινό») αλλά να σπάσει η αλυσίδα οδηγιών σε μικρότερα βήματα και κάθε μέρος της να παρουσιάζεται ατομικά. Ένα μικρό παιδί μπορεί να μην έχει τις γνωστικές ικανότητες να επεξεργάζεται τόσες πολλές πληροφορίες μαζί.

Συμπεριφορές μη επιθυμητές (όταν κτυπήσει κάποιον, όταν τρέξει στο δρόμο, βρίζει, αντιμιλά, ρίχνει αντικείμενα) που έχουν ένα βαθμό σοβαρότητας, μπορεί ένας γονέας να βάλει κάποιες συνέπειες στο παιδί π.χ. να χάσει ένα αυτοκόλλητο από τον πίνακα επιβράβευσης, να μην λάβει αυτοκόλλητο από τον πίνακα επιβράβευσης, time-out σε ένα χώρο, να μην λάβει μια επιβράβευση που τον ευχαριστεί κτλ.

Τα όρια και οι κανόνες στο σπίτι προσφέρουν προστασία και ασφάλεια. Μέσα στο πλαίσιο της προστασίας και ασφάλειας, τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν ένα σταθερό συναισθηματικό κόσμο (π.χ. αυτοπεποίθηση) που θα τους βοηθήσει για όλη τους τη ζωή.

Γράφει η Μηλίτσα Δημητρίου

Εγγεγραμμένη Σχολικός / Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος